YÖNLENDİRİCİ ÖNYÜKLEME
Yönlendirici Açılışı
Yönlendirici başlatıldıktan sonra, başlangıç durumuna gelmesi için aşağıdaki adımları izler:
v Adım 1 -- ROM’daki, genel Bootstrap yükleyicisi işlemcide yürütülür. Bootstrap basit olarak, hafızaya yüklenecek talimat işlemlerin veya diğer Mode biçimlerine giriş yapacak talimatları yükler.
v Adım 2 -- İşletim Sistemi birkaç yerden birinde bulunabilir. Biçim kayıt alanından konum bildirilir. Eğer bu Flashtan ve bir ağdan yükleneceği belirtilirse, biçimleme dosyasındaki başlangıç sistem (boot system) komutları hedefteki imajı yükler.
v Adım 3 – işletim sistemi imajı yüklenir. Yüklendikten ve işleme hazır hale geldikten sonra, işletim sistemi yazılım ve donanım bileşenleri kurar ve konsol terminaldeki sonuçları listeler.
v Adım 4 – NVRAM’daki biçimleme dosyası ana hafızaya yüklenir ve anında bir adımda yürütülür. Bu biçimleme komutları yönlendirici işlemlerini başlatır, arabirimdeki adresleri temin eder, ortam karakterlerini kurar, vb.
v Adım 5 – Eğer NVRAM da biçimleme dosyası bulunmaz ise, işletim sistemi “setup dialog” olarak adlandırılan “System configuration dialog” olan önceki biçimlemeye başvurur.
Setup yönlendiricideki karmaşık protokol yollarına farklı modlara giriş için tasarlanmamıştır. Setup kısmi biçimleme için kullanabilirsiniz ve bazı biçimleme Mode komutlarını, daha doğrusu yönlendirici biçimleme bölümlerini ayarlamak için kullanabilirsiniz.
Ros Önyükleme
Normalde donanım platformunda ROS yazılımının olduğu kabul edilir. Fakat genelde yönlendiriciler NVRAM de sakladıkları açılış sistem komutlarına bakarlar. ROS yazılımına alternatif durumlarda kullanılır. Diğer kaynaklar program için özelleştirilmiş olabilir.
v Globalkonfigürasyonmoduaçılışsistemkomutlarıyönlendiriciiçinözelolarakgirilirler. Yönlendiriciyenidenbaşlatıldığında duyulanihtiyacagöre sırasıilebukomutlarkullanılır.
v EğerNVRAMdeaçılışsistemkomutlarıyoksayönlendiriciFlashhafızadabulunan ROS programındabulunanvarsayılansistemikullanır.
v Eğerflashhafızaboşsayönlendirici, TFTP sunucuyukullanır.BuradanIosdosyasınıağdan yükler.Ağsunucusundaaçılışiçinvarsayılansistemdosyasından, dosya isminden yapılandırmakayıt değerlerini kullanırlar.
Açılış Komutu
Aşağıda ROS programdosyasınınilkolarakflashhafızadansonraağsunucusundan sonradaRom’dannasılyüklendiğianlatılacaktır:
FlashHafıza
Sistemdosyasıflashhafızadanyüklenir.Flashhafızadabilgininkayıtlı olmasıbiravantajdır.TFTPsunucudansistemdosyasıyüklenirken ağda olaşabilecek başarısızlıklaragöreflashhafıza daha çokavantajlıdır.
Ağ Sunucusu
Flashhafızadadosyayoksaya dabozulmuşsaSistemdosyasıTFTP sunudanyüklenebilir. Ayrıca vereceğiniz komut ile ağdan daha sonra da flashtan açılmasını sağlayabilirsiniz.
Komut satırına;
Router(config)#boot system [tftp | flash]
girildiğinde yönlendirici ilk olarak tftp daha sonra flash açılış yapmak isteyecektir.
ROM
Flashhafızabozukveağsunucusundandosyanınyüklenmesibaşarısızlıkla
sonuçlanmışsa ROM’dan açılış yapılır. Ancak sistem dosyası ROM’ da ROS un muhtemelenaltkısımlarındadır.Aynizamandayönlendiricisatınalındığındagüncellenmesi gerekebilir.Romdaeskisistemdosyalarıkayıtedilmişolabilir.
Yapılandırmayı Değiştirme
Açılış ayarlarında sistem önyükleme bilgileri için yönlendiriciler yapılandırma kayıtlarına bakarlar. Varsayılan yapılandırma kayıt ayarları, global yapılandırma modunda config-register komutu kullanılarak değiştirilir. Bu komut için hekzadesimal numaralar kullanılır.
Yapılandırma kayıtları NVRAM de 16-bitlik kayıtlardır. Boot alanından en düşük 4 bit kayıtlarındır. Diger 12-bit değiştirilemez. show version komutu kullanilarak varsayilan değerlere erişilebilir. config-register komutu kullanılarak sayılarda değişiklik yapılabilir.
Show running-config komutu ile yapılandırmanın açılış sistem bilgilerine bakılır. Eğer açılış sistemi yanlış bir IOS dosyası ise silme işlemi kullanılır.
Yönlendirici İşletim Sisteminin Açılış Hataları
Yönlendiriciaçılışişleminitamanlamıylayerinegetiremediğizamanyanlışbirşeylervardemektir:
v Yapılandırmadosyasıkayıpya dayanlışbiraçılışsistemidir.
v Yapılandırmakayıtçısıyanlışbirdeğerdeolabilir
v Flash dosyası bozulmuş olabilir.
v Donanım arızalanmış olabilir
DOSYA SİSTEMİNİN YÖNETİMİ
ROS DOSYA SİSTEMİ
Yönlendiriciler ve switchler işlemleri için bir yazılıma bağlıdırlar. İki tip yazılım mevcuttur. İşletim sistemi ve yapılandırma yazılımıdır.
İşletim sistemi hemen hemen tüm Cisco cihazlarında kullanılır. Cisco IOS, donanıma yönlendirici ve switch fonksiyonlarına izin veren bir yazılımdır. Çeşitli megabyte larda olabilir.
Yapılandırma, yönlendirici ya da switchlerde kullanılan sistemi yapılandırmak amacıyla kullanılır. Cihazın yönlendirici yada Switch modunda çalışması yapılandırmada tanımlanır. Ağ yöneticileri cihazlarından istedikleri işlevi tanımladıkları yapılandırmayı oluştururlar. Fonksiyonlar, arayüzlerin ip adresleri, yönlendirme protokolleri, belirtilmiş ağların yapılandırması olabilir. Yapılandırma dosyası tipik olarak birkaç yüz ya da bin byte olabilir.
Her bir yazılımın bileşenleri hafızada ayrı bir dosya olarak saklanır. Dosyalar aynı zamanda farklı hafıza tiplerinde de saklanabilir.
Yapılandırma Dosyasının Yedeğini Alma
Yapılandırma dosyası genel olarak üç konumda bulunabilir bunlar; DRAM, NVRAM, ve TFTP sunucudur. Yönlendiriciler yaygın olarak DRAM deki yapılandırma dosyasını kullanırlar. Yapılandırma dosyasını NVRAM’a ve TFTP sunucuya kaydedebilir veya yedekleyebilirsiniz.
Yaptığımız konfigürasyonlar DRAM’ de saklı tutulan running-config dosyasıdır. Bu dosyayı NVRAM’ e startup-config adı altında kaydetmemiz gerekir. DRAM’ den NVRAM’e kaydetmek için copy running-config startup config yada kısaca copy run start demek yeterlidir.
Yapılandırma Dosyalarının Yönetilmesinde TFTP’nin Kullanılması
TFTP sunucuya yedekleme yapabilirsiniz. Bunun için sunucuda ve bilgisayarda TFTP sunucu yazılımına ve yönlendirici ile sunucu arasında erişim için doğru yapılandırılmış bir IP adresine ihtiyacınız vardır.Buişlemiyapmakiçingerekliadımlaraşağıdalistelenmiştir:
v copy running –config tftp komutu girilir.
v Dosyanın kayıtlı olduğu TFTP sunucunun ip adresi girilir.
v Dosyanın ismini ya da varsayılan ismi onaylanır
v Doğrulamak için her seferinde yes yazılır.
TFTP sunucudan yedeklenmiş dosya yüklenirken yönlendirici konfigüre edilebilir. Bu işlem için ise aşağıdaki adımlar uygulanmalıdır:
v copy tftp running-config komutu girilir.
v Host ya da ağ yapılandırma dosyasının adi seçilir.
v Dosyanın kayıtlı olduğu TFTP sunucusunun ip adresi girilir.
v Dosyanın ismi girilir ya da varsayılan isim kabul edilir.
v Dosya ismi ve sunucu adresi sistem kaynaklarınca doğrulanır.
Yapılandırma Dosyasının Kopyala Yapıştır ile Kullanılması
Yapılandırma dosyasının yedeğini kopyalanmadaki bir başka yol show running-config komutunu kullanarak çıkışı yakalamaktır. Bu çıkışı, terminal oturumundan yazıyı metin dosyasına kayıt ederek kopyala-yapıştır yöntemi ile yapmakta mümkündür. Bu dosya, yönlendiriciye yüklenip kullanılmadan önce düzenlenme ihtiyacı duyabilir.
Hyper Terminal programının ekranında yapılandırmada görüntülenen yazıyı yakalayıp yazı dosyasına söyle aktarılır:
1. Transfer seçilir
2. Capture Text seçilir
3. kopyalanacak yapılandırmanın metin dosyası için isim girilir
4. Start a basılarak yazı yakalanır
5. show running-config komutu girilerek ekranda yapılandırma görüntülenir
6. Ekran dolduğu zaman kaldığı yerden devam ettirmek için space bar tuşuna basılır.
Yapılandırma görüntülendiği zaman yakalamayı durdurmak için:
1. Transfer seçilir
2. Capture Text seçilir
3. Stop seçilir
Yakalama tamamlandıktan sonra yapılandırma dosyası geri düzenlenme ihtiyacı duyabilir. Yönlendiriciye geri yapıştırma yapmadan önce gereksiz bilgilerin yakalanan bilgilerden geri alınması gerekir. Açıklamalara ! işareti ile başlangıç satırına eklenirler. Yapılandırma dosyası, Notepad metin editörü ile düzenlenebilir. Düzenleme yapmak için Notepad deyken File > Open bulunup seçilir.
Satırlar da aşağıda gösterilen yazıların silinmesi gerekir:
v show running-config
v Building configuration...
v Current configuration:
v - More -
v Any lines that appear after the word "End"
No shutdown komutu her bir arayüz bölümlerinin sonuna eklenir. Bunun için File > Save ile yapılandırmanın temiz sürümü kayıt edilecektir.
Yedeklenen ayarlar, Hyper Terminal oturumu tarafından tekrar geri yüklenebilir. Geri yüklemen önce yönlendirici yapılandırmasının kaldırılması gerekir. Bunun için yönetici modundayken erase startup-config komutu yönlendiriciye girilir. Daha sonra reload komutu kullanılarak yönlendirici yeniden başlatılır.
HyperTerminal yapılandırmayı yeniden yüklemek için kullanılır. Yapılandırmanın temiz bir yedeği yönlendiriciye aşağıdaki gibi yüklenir:
v Global Yapılandırma moduna girilir
v Hyper Terminalden Transfer > Send Text File tıklanır.
v Yedek yapılandırmayı yüklemek için dosya ismi girilir.
v Eğer yazılıysa dosya satıra girilir.
v Hatalar gözlenir
v Sonra yapılandırma girilir ve
v Ctrl-Z tuşuna basılarak global modan çıkılır.
v copy running-config startup-config ile başlangıç yapılandırma kayıt edilir.
ROS’u Geri Yüklemek
Bu kısımda Ros imaj dosyası hakkında, bu dosyanın nasıl adlandırılacağı, güncelleneceği ve geri yükleneceği anlatılacaktır.
ROS İmaj Dosyası
Ros imaj dosyası flashta olduğu varsayılır. Bazı yönlendiricilerin flashı anakartta tasarlanmış, bazıları PCMCIA depolama kartlarında ve bazıları da her iki teknolojiye sahip olabilirler. Yönlendiriciyi güncellemek istediğinizde örnek olması açısından yönlendiricinin flashına bakmanız gerekir. Flashtaki dosyayı görüntülemek için show flash komutu kullanılır:
ROS un yedeklenmesi
ROS’ un yedeklenmesi için copy flash tftp komutunu kullanmalısınız. Bu komutu uyguladıktan sonra aşağıdaki adımlar sırasıyla girmelisiniz.
v ROS imajının flashtaki adı (show flash komutunu kullanın)
v TFTP sunucunun IP adresi
v TFTP sunucuda oluşturacağınız yeni imajın adı
Dosya Sistemi Kontrolü
Router dosya sistemi doğrulanırken birkaç komut kullanılabilir. Bunun için show version komutu kullanılır. show version komutu flashtaki toplam miktarı ve mevcut dosyayı kontrol etmekte kullanılır. Bununla beraber ROS yüklenirken iki farklı görevi vardır. ROS dosyasının kaynağını görüntüler ve routerin açılışta kullandığı yapılandırma kayıtlarını görüntüler. Yönlendirici işletim sistem dosyasını nereden yükleyeceğini yapılandırma kayıtlarında inceler ve karar verir. Eğer kabul etmezse bozukluk vardır ya flashtaki dosya kayıptır ya da başlangıç konfigürasyonundaki sistem açılış komutları kaybolmuş olabilir.
Show flash komutu dosya sistemini doğrulamada kullanılır. Bu komut flashta kullanılan ROS dosyasının kimliklendirilmesinde kullanılır. Bu komut aynı zamanda yeni ROS dosyasının kayıt edilmesinde gerekli olan boşluk miktarını da gösterir.
